کتاب گمشده لب دریا

نویسنده در تبیین معنی و صورت شعر حافظ بر این اعتقاد است که بسیاری از غزلهای حافظ دارای ساختی درونی است که طرح آن از حادثه ای که در ذهن حافظ تحت تاثیر انگیزه عاطفی خاصی در لحظه های شعر ایجاد شده، شکل و نما گرفته است. مهمترین فرق شعر حافظ با شعر دیگر شاعران گذشته ایران، یکی همین ساخت ذهنی یا درونی آن است که نه تنها در طول یک بیت بلکه در طول یک غزل اغلب قابل درک است; و دیگر، حفظ ابعاد و عناصر هر چه بیشتر از حادثه ذهن در طول یک بیت و در حجم یک غزل است. حادثه ذهنی حافظ به سبب عدم وابستگی تعصب آمیز به یک جهان بینی خاص، و به سبب درک واقع بینانه او از انسان به منزله موجودی میان فرشته و حیوان، و به سبب حساسیت و دل مشغولی به هیجانات و احوال روحی ناشی از درک این موقع و مکان برزخی، و نیز به سبب برخورداری وسیع از تجربه های زندگی و میراث و غنای فرهنگی، هم بسیار متنوع تر و رنگارنگ تر از دیگر شاعران فارسی زبان است و هم گسترده تر و سرشارتر; و این سبب میشود که معنی تنها در نهایت تراکم در ظرف تنگ یک غزل امکان گنجیدن پیدا کند. نتیجه آن است که هم حجم واقعی معنی در کوچکی ظرف از نظر پنهان میماند، و هم طرح واقعی و طبیعی آن در تنگی ظرف میشکند و در هم میریزد. به همین دلیل است که در شعر حافظ به جای آن که برحسب عادت به اندازه ای که میبینم دریابیم، بسیار بیش از آنچه میبینیم احساس میکنیم.
کتاب گمشده لب دریا